Empatia to słowo dosyć popularne w naszym słowniku i stosunkowo często się z nim spotykamy, ale nie zawsze orientujemy się, z czym konkretnie będzie się wiązać. Najczęściej będzie nam się kojarzyć z delikatnością i wrażliwością, ale także sporą emocjonalnością. Wiele osób uważa, że jeżeli na przykład ktoś bardzo szybko popada w rozterki albo denerwuje się, ponieważ nie idzie mu w gry takie jak poker po polsku za darmo, to jest właśnie osobą empatyczną, ponieważ reaguje po prostu emocjonalnie. To jednak błąd, tak samo jak przypisywanie bycia empatycznym tylko i wyłącznie kobietom. Poza tym na pewno słyszeliśmy o tym, że z empatią można się urodzić albo będziemy jej pozbawieni i wcale jej nie można wyćwiczyć. Z reguły jednak są to mity, które bardzo szybko mogą być obalone. Najprościej mówiąc, empatia umożliwia nam postawienie się po drugiej stronie barykady na linii komunikacyjnej. Chodzi o to, że możemy wówczas wcielić się niejako w drugą osobę i zrozumieć, co tak naprawdę czuje w danym momencie.
Rozpoznawanie emocji u innych
Zauważmy też, że empatia ma niejedno znaczenie, ale generalnie definicja mówi o tym, że jest to zdolność konkretnych osób do spostrzeżenia stanów emocjonalnych u innych ludzi. Wówczas mówimy o empatii emocjonalnej. Z kolei w sytuacji, gdy przyjmujemy cudzy sposób postrzegania rzeczywistości, to wówczas mówi się o empatii poznawczej. Warto też zwrócić uwagę i o tym mówią psychologowie, że nie należy w żadnym razie tego rodzaju współodczuwania mylić ze współczuciem. Otóż ludzie empatyczni za cel obierają sobie współodczuwanie z innymi. Nie chodzi tu, więc o współczucie i żałowanie kogoś, które przecież może przynieść wiele więcej szkody aniżeli pożytku. Każdy z nas przecież nie za bardzo lubi jak ktoś się nad nami użala, szczególnie wtedy, jeżeli mamy duży problem. Wówczas raczej oczekujemy jakiegoś wsparcia. Tak, więc osoba empatyczna nigdy nie będzie stawiać się na wyższej pozycji, tylko po prostu chce, mówiąc kolokwialnie wejść w buty konkretnej osoby.
Empatia oznaką słabości?
Należy też zerwać z mitem, że empatia jest objawem słabości, czy też może jakieś nadmiernej wrażliwości występującej w osobowości danej osoby. Tak naprawdę empatia jest po prostu cechą każdego człowieka, który jest zdrowy emocjonalnie. Nie bez powodu psychologia mówi o tym, że osoby, które nie są zdolne do empatycznego współodczuwania to po prostu skrajni egoiści. Będą dbali tylko i wyłącznie o swój komfort. Tak, więc empatyczne zachowanie będzie polegać na próbie wyjścia z naszej bezpiecznej strefy. Musimy się postawić na miejscu drugiej osoby. Nauka zresztą potwierdza, że ludzie są tak skonstruowani, że rzeczywiście potrafimy realnie odczuwać cudze cierpienie i emocje, z jakimi będzie się zmagać inna osoba, nawet w takich okolicznościach, gdy to nie my bezpośrednio mamy do czynienia z przeciwnościami losu. W ten sposób się zachowując, będziemy postępować altruistycznie, chcąc poprawić trudną sytuację u innych osób.
Ćwiczenia z empatii
Tak jak inne cechy osobowości również empatia może być ćwiczona i to całkiem skutecznie. Szczególnie warto to robić, jeżeli ktoś to na przykład zwrócił uwagę, że jesteśmy zbyt egoistyczni. Najważniejsze jest pobudzenie naszego mózgu i postaranie się o trochę większą refleksję nad nami samymi oraz otaczającym nas światem. Szybko może się okazać, że w naszym najbliższym otoczeniu cierpi ktoś, kto powinien mieć udzielone tego rodzaju wsparcie. Poza tym mogą nam w kształtowaniu takich postaw pomagać także terapeuci, którzy będą mogli nas nauczyć kilku prostych metod współodczuwania.
